Table of Contents
Panimula
Noong unang panahon, sa isang bayan sa gitna ng kabundukan, ay may isang dalagang ang pangalan ay Rosa. Kilala siya sa kanyang taglay na kagandahan at kabaitan. Hindi lamang siya magandang tumingin, kundi pati ang kanyang puso ay kasing ganda ng kanyang mukha. Dahil dito, maraming binatang humahanga sa kanya, ngunit isa lamang ang kanyang minahal — si Antonio, isang matapang at masipag na mangingisdang mula sa kalapit na nayon.
Ang pag-iibigan nina Rosa at Antonio ay tunay at wagas. Sa kabila ng kahirapan ng buhay, sila ay masaya sa piling ng isa’t isa. Ngunit sa likod ng lahat ng ito ay may isang lihim na humahadlang sa kanilang kapalaran — si Don Enrique, ang makapangyarihang haciendero sa kanilang bayan, ay nais mapasakanya si Rosa.
Mga Tauhan sa Alamat ng Rosas
- Rosa – Matapang at tapat sa pag-ibig; tumanggi sa alok ni Don Enrique at naging simbolo ng wagas na pagmamahal.
- Antonio – Kasintahan ni Rosa; biktima ng maling paratang ngunit nanatiling tapat sa kanilang pagmamahalan.
- Don Enrique – Makapangyarihang lalaki na sinubukang bilhin ang puso ni Rosa; naging sanhi ng kanyang trahedya.
- Tauhan ni Don Enrique – Sumunod sa mga utos ng kanilang amo, kabilang na ang pananakit kay Rosa.
- Mga Taong-Bayan – Sumaksi sa pangyayari at sa bandang huli ay humatol laban kay Don Enrique.
Buod ng Alamat ng Rosas
Noong unang panahon, sa isang malawak na kaharian na pinamumunuan ng mayayaman at makapangyarihang angkan, ay namumuhay ang isang dalagang kilala sa kanyang kagandahan, kabutihang-loob, at karunungan. Siya ay si Rosa, isang simpleng anak ng magsasaka na minahal ng buong nayon hindi lamang dahil sa kanyang mukha, kundi lalo na sa kanyang pusong mapagbigay at tapat.
Si Rosa ay may minamahal—isang binatang panday na ang pangalan ay Antonio. Bagamat hindi marangya ang buhay ni Antonio, siya ay kilala sa bayan bilang masipag, matapat, at may malasakit sa kapwa. Ang kanilang pag-iibigan ay payak ngunit totoo, at sa bawat araw na lumilipas, lalong tumitibay ang kanilang samahan. Nangako sila sa isa’t isa na, anuman ang mangyari, mananatili silang tapat sa kanilang pagmamahalan.
Ngunit sa kabilang dako ng kaharian, isang lalaking kilala sa kanyang kapangyarihan at kayamanan ang palihim na humahanga kay Rosa. Siya ay si Don Enrique, ang pinakamayamang haciendero sa kanilang lugar. Sanay siya sa lahat ng luho at karangyaan, at nasanay rin siyang nakukuha ang anumang naisin—gamit ang ginto, impluwensiya, o pananakot.
Isang araw, ipinatawag ni Don Enrique si Rosa sa kanyang malaking mansyon. Sa loob ng malawak na silid na pinalamutian ng mga mamahaling alahas at gintong palamuti, inihayag niya ang kanyang balak: nais niyang pakasalan si Rosa. Kapalit ng kasal ay ipamamana raw niya ang kalahati ng kanyang kayamanan, isang buhay na hindi kailanman kayang ibigay ni Antonio.
Ngunit hindi natinag si Rosa. Matapang siyang tumayo sa harap ng haciendero at buong dangal na sinabi,
“Patawad, Don Enrique. Ang puso ko ay pag-aari na ng iba. Ang tunay na pag-ibig ay hindi nasusukat sa pilak o ginto. Hindi ako nabibili.”
Labis ang naging kahihiyan ni Don Enrique. Hindi niya matanggap na isang dalagang hindi mayaman, hindi marangal sa dugo, ay tumanggi sa kanyang alok. Mula sa kahihiyan ay umusbong ang galit, at sa galit ay isinilang ang paghihiganti.
Ipinahanap ni Don Enrique si Antonio at pinaratangan ng maling akusasyon—pagnanakaw umano ng mga alahas sa mansyon. Walang sapat na ebidensya, ngunit dahil sa kanyang impluwensiya, napilitang ikulong si Antonio. Hindi lamang siya ikinulong, kundi pinahirapan pa sa loob ng kulungan—walang sapat na pagkain, walang pahinga, at laging tinatakot ng mga guwardiya.
Habang si Antonio ay nagdurusa sa dilim ng piitan, si Rosa naman ay pinipilit na sumang-ayon sa alok ng kasal ni Don Enrique. Ikinulong siya sa isang silid sa mansyon, pinagbawalan makipag-ugnayan sa kahit sino, at araw-araw ay sinasakluban ng takot at panggigipit. Ngunit sa kabila ng gutom, pagod, at pananakot, hindi siya natinag. Nananatili siyang matatag sa kanyang pangakong hindi ipagkakanulo ang tunay na pag-ibig.
Hanggang isang gabi, sa tulong ng isang matandang kasambahay na naawa sa kanyang kalagayan, ay nakatakas si Rosa mula sa mansyon. Kahit gabi at delikado ang daan, tinahak niya ang daan patungong kulungan upang makita si Antonio at ibalita na may pag-asa pa silang tumakas at muling magsimula.
Ngunit bago pa man niya marating ang piitan, siya ay naharang ng mga tauhan ni Don Enrique. Sa gitna ng kanyang pagtanggi at pagsusumamo, isa sa mga lalaki ay walang-awang sumaksak sa kanya. Bumagsak si Rosa sa malamig na lupa, sugatan at nagdurugo. Walang makalapit. Walang makapigil. Habang lumuluha at humihina ang kanyang hininga, tinig ng pag-ibig ang kanyang iniwan:
“Ang pagmamahal ay hindi nasusukat sa yaman… kundi sa puso.”
Kinabukasan, sa lugar kung saan siya pumanaw, ay napansin ng mga tao ang isang kakaibang halaman na tumubo. Hindi ito karaniwang damo. Sa halip, ito ay may matitinik na tangkay, mabangong bulaklak, at mga talulot na kulay pulang tila dugo. Isang halaman na noon pa lamang nakita ng mga taga-bayan.
Tinawag nila itong rosas, mula sa pangalan ni Rosa—bilang pag-alala sa dalagang nag-alay ng buhay alang-alang sa wagas at dalisay na pag-ibig.
Nang mabalitaan ito ng buong bayan, sila ay nagluksa. Ang kasakiman ni Don Enrique ay nabunyag, at siya ay pinatalsik, inalisan ng kapangyarihan, at ipinatapon mula sa kaharian. Si Antonio ay pinalaya, ngunit hindi na muling ngumiti tulad ng dati. Araw-araw, tuwing umaga, siya ay bumibisita sa puntod ni Rosa—sa gitna ng mga pulang rosas na taun-taong muling sumisibol, parang paalala na ang tunay na pag-ibig ay hindi kailanman nalilimutan.
Aral ng Alamat ng Rosas
Ang tunay na pag-ibig ay hindi nasusukat sa kayamanan o kapangyarihan. Ang puso na tapat, handang magsakripisyo, at lumalaban para sa tama ay laging mananatiling buhay — tulad ng rosas na sa kabila ng tinik ay nananatiling maganda at mahalimuyak.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa binasang alamat. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
- Sino si Rosa at bakit siya hinahangaan ng mga tao sa nayon?
- Sino si Antonio at ano ang relasyon niya kay Rosa?
- Anong alok ni Don Enrique kay Rosa at paano siya tumugon dito?
- Ano ang naging reaksyon ni Don Enrique nang tanggihan siya ni Rosa?
- Ano ang ginawa ni Don Enrique kay Antonio?
- Paano ipinakita ni Rosa ang kanyang katapatan sa pag-ibig?
- Paano natapos ang buhay ni Rosa?
- Anong kakaibang halaman ang tumubo kung saan siya pumanaw?
- Ano ang simbolismo ng rosas sa kwento?
- Ano ang pangunahing aral ng alamat na ito?
B. Pagpapalalim ng Pag-unawa
Panuto: Sagutin nang buong pangungusap ang mga tanong. Isulat sa sariling sagutang papel.
- Kung ikaw si Rosa, pipiliin mo rin ba ang tunay na pag-ibig kaysa kayamanan? Bakit?
- Ano ang masasabi mo sa ugali ni Don Enrique? May mga ganitong tao rin ba sa totoong buhay?
- Paano mo maipapakita ang katapatan sa pamilya o kaibigan sa simpleng paraan?
- Ano ang kahalagahan ng pagiging matatag sa gitna ng pagsubok, gaya ni Rosa?
C. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod na aktibidad.
1. Poster ng Pagmamahalan
Gumuhit ng isang poster na nagpapakita ng tunay na pag-ibig na gaya ng ipinakita ni Rosa at Antonio. Lagyan ito ng pamagat at maikling mensahe.
2. Liham kay Rosa
Isulat ang isang liham para kay Rosa kung saan ipinapahayag mo ang iyong paghanga sa kanyang katatagan, katapatan, at kabutihan.
3. Dula-Dulaan
Sa pangkat ng 4–5 mag-aaral, isadula ang mahahalagang bahagi ng kwento—ang alok ni Don Enrique, ang pagtanggi ni Rosa, at ang kanyang huling sakripisyo. Bigyang-diin ang damdamin ng bawat karakter.
4. Tula ng Rosas
Gumawa ng apat na saknong na tula (apat na taludtod bawat isa) tungkol sa rosas bilang simbolo ng pag-ibig, sakripisyo, at katapatan.
D. Pagtataya (Multiple Choice)
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
- Bakit mahal ng mga tao si Rosa?
a. Dahil siya ay anak ng hari
b. Dahil sa kanyang kagandahan at kayamanan
c. Dahil sa kanyang kabutihang-loob at karunungan
d. Dahil siya ay prinsesa ng kaharian - Ano ang nais ni Don Enrique kay Rosa?
a. Gawing tagapamahala ng mansyon
b. Ipakulong siya
c. Pakasalan siya at ibigay ang kalahati ng kayamanan
d. Gawin siyang tagapagmana ng lupain - Ano ang ginawa ni Rosa sa alok ni Don Enrique?
a. Tinanggap agad ang alok
b. Tumanggi dahil hindi niya mahal si Don Enrique
c. Nagsinungaling at umalis
d. Tumakas papunta sa ibang bayan - Paano sinaktan ni Don Enrique si Antonio?
a. Ipinakulong at pinahirapan sa loob ng piitan
b. Pinapalayas sa bayan
c. Sinunog ang bahay
d. Ipinakasal sa iba - Ano ang tumubo sa lugar kung saan namatay si Rosa?
a. Sampaguita
b. Gumamela
c. Rosas
d. Kalachuchi
E. Pangkatang Talakayan
Paksa ng Talakayan:
“Ang Tunay na Pag-ibig ay Hindi Nasusukat sa Kayamanan”
Gabay sa Talakayan:
- Ano ang pagkakaiba ng pag-ibig na totoo sa pag-ibig na batay sa yaman?
- May mga kakilala ba kayo na may ugali ni Don Enrique? Paano ito dapat harapin?
- Paano natin maipapakita ang katapatan at pagmamahal sa pamilya at kaibigan?
- Ano ang aral na puwedeng gamitin ng kabataan ngayon mula sa kwento ni Rosa?
