Table of Contents
Panimula
Sa isang malawak na bukid kung saan sagana ang damo at tahimik ang paligid, naninirahan ang iba’t ibang hayop—kabilang na ang isang maliit ngunit mayabang na palaka at isang mabait at masipag na baka. Araw-araw ay nasasaksihan ng palaka ang mga gawain ng baka—pagtulong sa magsasaka, paghila ng araro, at pagpapakain ng pamilya. Ngunit imbes na humanga, ay kinainggitan niya ito.
Mga Tauhan sa Ang Palakang Mayabang at ang Mabuting Baka
- Palaka – Mayabang, mapagmataas, at palaging nais patunayan ang sarili kahit sa kapinsalaan ng kanyang kaligtasan.
- Baka – Tahimik, mapagpakumbaba, at matalino. Ipinakita ang kahalagahan ng kababaang-loob at pagtanggap sa sarili.
- Ibang Hayop sa Lawa – Tahimik na mga saksi sa pangyayaring naghatid ng aral tungkol sa pagmamataas at pagpapakatao.
Buod ng Ang Palakang Mayabang at ang Mabuting Baka
Noong unang panahon, sa isang malawak na bukirin na napapalibutan ng luntiang damo at tahimik na lawa, naninirahan ang isang palaka na kilala sa kanyang matinding pagyayabang. Siya ay kulay berde, may makintab na balat, at may matining na tinig na palaging naririnig sa tuwing may ibang hayop na daraan. Ang palaka ay lubhang mapagmataas—palagi niyang ipinagmamalaki ang kanyang kakayahang tumalon ng mataas, ang kinang ng kanyang balat, at ang kanyang pagiging “maliksi at magaling.”
Sa kabilang banda, sa parehong bukirin, ay isang mabait at masipag na baka na tahimik lamang sa kanyang araw-araw na gawain. Araw-araw, siya’y nag-aararo sa bukid kasama ang kanyang magsasakang amo. Hindi siya palaimik, ngunit siya’y kilala sa kanyang katatagan, kababaang-loob, at pagiging mapagbigay.
Isang araw, habang nagpapahinga ang baka sa ilalim ng puno matapos ang buong araw ng pagtatrabaho, dumating ang palaka at nagsimulang magyabang sa harap ng lahat ng hayop na naroon.
Palaka: “Hoy baka! Ang laki-laki mo nga, pero ang bagal mo namang gumalaw! Tingnan mo ako—maliit pero masigla! Kayang-kaya kong tumalon ng napakataas!”
Tahimik lang na ngumiti ang baka, ayaw niyang makipagtalo sa mga gaya ng palaka. Ngunit lalong naasar ang palaka dahil hindi siya pinansin.
Palaka (muling nagsalita): “Hindi mo lang matanggap na mas mahusay ako sa iyo! Tingnan niyo ako, mga kaibigan! Ako ang pinakamagaling dito sa bukid!”
Sa kagustuhang patunayan ang kanyang sarili sa lahat, sinubukan ng palaka na palakihin ang kanyang katawan upang maging kasinlaki ng baka. Huminga siya nang malalim, pinalobo ang kanyang tiyan, at tinawanan pa ang mga nanonood.
Baka (mahinahong paalala): “Palaka, hindi mo kailangang baguhin ang sarili mo para lang patunayan ang iyong halaga. Lahat tayo ay may kanya-kanyang lakas at silbi.”
Ngunit hindi nakinig ang palaka. Sa halip, patuloy siyang huminga at pinalobo pa lalo ang kanyang katawan. Gusto niyang ipakita sa lahat na kaya niyang maging kasing laki ng baka, kahit na siya ay sadyang maliit.
At sa isang iglap—BOOM!
Pumutok ang palaka. Hindi kinaya ng kanyang balat ang labis na hangin.
Nagulat at nalungkot ang mga hayop sa sinapit ng palaka. Ang kanyang kayabangan ay nauwi sa kanyang kapahamakan. Samantala, ang baka ay tahimik na lumayo at ipinagpatuloy ang kanyang gawain, dala-dala ang aral na hindi kailangang magyabang para kilalanin, at hindi kailangang maging ibang tao para maging mahalaga.
Aral ng Pabula
Ang pabula ay nagtuturo ng kahalagahan ng pagtanggap sa sarili. Ang kayabangan ay maaaring humantong sa kapahamakan, habang ang kababaang-loob at pagiging totoo sa sarili ay tunay na kalakasan.
Hindi kailangang maging katulad ng iba para maging mahalaga. Bawat isa ay may kanya-kanyang silbi at ganda—maging totoo ka lamang sa sarili mo.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa kwento. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.
- Saan naninirahan ang palaka at ang baka?
- Ano ang madalas ipagyabang ng palaka sa ibang hayop?
- Paano nagpakita ng kababaang-loob ang baka sa kwento?
- Ano ang ginawa ng palaka upang mapatunayan na siya ay mas mahusay?
- Ano ang nangyari sa palaka sa huli?
- Ano ang reaksyon ng baka sa pagyayabang ng palaka?
- Ano ang mahalagang paalala ng baka sa palaka bago mangyari ang sakuna?
- Paano tinanggap ng mga hayop ang sinapit ng palaka?
- Ano ang aral na makukuha sa kwento?
- Paano mo maikukumpara ang palaka sa mga taong palaging gustong mapansin?
B. Pagpapalalim ng Pag-unawa
Panuto: Sagutin nang buo ang mga sumusunod na tanong sa isang talata o mahigit isang pangungusap.
- Ano ang mas mahalaga: ang pagpapakitang-gilas sa iba o ang pagiging tapat sa sarili? Ipaliwanag.
- Kung ikaw ang palaka, ano ang dapat mong ginawa sa halip na magyabang?
- Paano natin maipapakita sa iba ang ating kakayahan nang may kababaang-loob?
C. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod na malikhaing gawain.
1. Guhit-Kwento (Comic Strip)
Gumuhit ng apat (4) na kahon na nagpapakita ng mga pangunahing pangyayari sa kwento—mula sa pagyayabang ng palaka hanggang sa kanyang pagkabigo.
2. Liham ng Pagsisisi
Isulat ang isang liham na tila isinulat ng palaka kung siya ay nabigyan pa ng pagkakataong humingi ng tawad sa baka at sa ibang hayop. Gamitin ang mga salitang nagpapakita ng pagsisisi at pagninilay.
3. Role-Playing
Sa grupo, gumanap bilang mga hayop sa kwento. Isadula ang naging pag-uusap ng palaka at baka. Bigyang-diin ang mga salitang nagpapakita ng kababaang-loob at kayabangan.
4. Tula ng Aral
Gumawa ng apat na saknong na tula (apat na taludtod bawat saknong) na nagpapakita ng aral sa kwento.
D. Pagtataya (Multiple Choice)
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
- Ano ang pangunahing ugali ng palaka?
a. Masipag
b. Mapagkumbaba
c. Mayabang
d. Masunurin - Paano inilarawan ang baka sa kwento?
a. Matakutin at tahimik
b. Masayahin at palakaibigan
c. Mabait, masipag, at mapagpakumbaba
d. Magulo at maingay - Bakit gustong palakihin ng palaka ang kanyang katawan?
a. Gusto niyang maging mas mabait
b. Gusto niyang makakain ng marami
c. Gusto niyang ipakitang kasing laki siya ng baka
d. Gusto niyang tumakas sa lawa - Ano ang nangyari sa palaka?
a. Lumipad siya palayo
b. Pumutok siya dahil sa sobrang hangin
c. Natulog siya sa ilalim ng puno
d. Naging kaibigan niya ang baka - Ano ang aral ng pabula?
a. Magyabang kung may kakayahan
b. Maging kasing laki ng iba
c. Maging kontento at magpakumbaba
d. Iwasan ang ibang hayop
E. Pangkatang Talakayan
Paksa ng Talakayan:
“Ang pagpapakumbaba ay tanda ng tunay na lakas”
Gabay sa Talakayan:
- Ano ang pagkakaiba ng taong mapagmataas at mapagpakumbaba?
- May mga sitwasyon ba sa paaralan o tahanan na makikita ang parehong ugali ng palaka at baka?
- Paano natin mapapalaganap ang kababaang-loob sa ating pang-araw-araw na buhay?
