Table of Contents
Panimula
Ang mga alamat ay kwentong bayan na ipinamamana mula henerasyon hanggang henerasyon. Isa sa pinakatanyag na alamat sa Pilipinas ay ang tungkol kay Maria Makiling, ang mahiwagang diwata na naninirahan sa paanan ng bundok na ngayo’y kilala bilang Bundok Makiling sa Laguna. Kilala siya bilang tagapagbantay ng kalikasan at tagapagtanggol ng mga naaapi. Ating alamin ang kanyang kwento.
Mga Tauhan
- Maria Makiling – Isang magandang diwata na tagapagbantay ng bundok. Mabait, matulungin, ngunit mahigpit sa mga sakim at mapang-abuso.
- Ginoo – Isang masipag at magalang na binata na umibig kay Maria.
- Dalawang Mangangalakal – Mga sakim at sinungaling na umabuso sa kabutihan ni Maria.
- Mga Magsasaka – Mga karaniwang tao na tinulungan ni Maria sa oras ng taggutom.
- Ina ni Ginoo – Isang mapanghusgang babae na may pagdududa kay Maria.
Tagpuan
Ang alamat ay naganap sa pa-bundok na bahagi ng Laguna, sa isang maliit na baryo malapit sa Bundok Makiling. Isang lugar na may masaganang kagubatan, malinaw na sapa, at mapayapang pamumuhay ng mga magsasaka.
Buong Alamat ni Maria Makiling
Noong unang panahon, sa paanan ng isang malawak na bundok, naninirahan ang isang magandang diwata na ang ngalan ay Maria Makiling. Siya’y kilala sa kanyang mala-gintong buhok, mapanlikhang mata, at makinis na kutis na animo’y porselana. Ngunit higit pa sa kanyang kagandahan, kilala siya sa buong bayan dahil sa kanyang busilak na puso at kabutihan sa mga mamamayan.
Sa tuwing may taggutom, bumababa siya mula sa bundok upang mamigay ng pagkain, gulay, at prutas mula sa kanyang hardin. Ginagamot din niya ang mga may sakit gamit ang mga halamang gamot na siya mismo ang nagtanim at nag-aruga. Likas sa kanya ang malasakit sa mga tao, lalo na sa mga maralita.
Isang araw, may isang binatang nagngangalang Ginoo ang napadpad sa bundok upang maghanap ng kahoy. Doon niya unang nasilayan si Maria. Agad siyang nabighani sa ganda at kabaitan nito. Hindi nagtagal ay nagkakilala sila at naging magkaibigan. Bawat linggo ay binibisita ni Ginoo si Maria sa bundok. Tinuruan siya ni Maria ng pag-aalaga sa kalikasan, ng kahalagahan ng respeto sa kapwa, at ang kabutihan ng loob. Hanggang sa unti-unti, nahulog ang loob nila sa isa’t isa.
Ngunit hindi lahat ay natuwa sa ugnayan nilang dalawa. Ang ina ni Ginoo, isang mayamang biyuda, ay tutol sa kanilang pagmamahalan. Para sa kanya, si Maria ay isang “nilalang lamang ng kagubatan” at hindi karapat-dapat sa kanyang anak. Kaya’t gumawa siya ng paraan upang mapalayo si Ginoo kay Maria.
Sa kabilang dako, may dalawang mangangalakal ang gustong makuha ang masaganang yaman ng bundok ni Maria. Lumapit sila sa kanya at nagkunwaring mga naghihirap at gutom. Nang maawa si Maria, pinayagan niya silang mamitas ng prutas sa kanyang hardin. Ngunit sa halip na konting pitas lamang, inubos nila ang mga bunga, pinutol ang mga puno, at sinira ang mga halamang gamot.
Nang madiskubre ito ni Maria, labis siyang nalungkot at nagalit. Ginamit niya ang kanyang kapangyarihan upang paalisin ang mga sakim na mangangalakal. Mula noon, naging mapanlikha si Maria sa paglapit sa tao. Unti-unti siyang nawala sa paningin ng bayan.
Nais sanang bumalik ni Ginoo sa bundok upang hanapin si Maria at humingi ng tawad, ngunit sa tuwing aakyat siya, tila may mahiwagang pwersang humahadlang. Sabi ng mga matatanda, inilihim na ni Maria ang kanyang sarili dahil sa pagkadismaya sa kasakiman at panlilinlang ng mga tao.
Ngunit sa mga panahon ng sakuna, may mga nagsasabing may babaeng naglalakad sa ulap sa tuktok ng bundok. Ang iba’y nagsasabing nakita nila si Maria sa sapa, nag-iiwan ng mga halamang gamot sa tabi ng ilog. Sa panahong may tagtuyot, biglang nagkakaroon ng ulan sa paanan ng bundok. Naniniwala ang mga taga-Laguna na si Maria Makiling pa rin ang gumagabay at nagmamalasakit sa kanila.
Aral ng Alamat ni Maria Makiling
Ang “Alamat ni Maria Makiling” ay nagtuturo ng mga mahahalagang aral:
- Pagmamalasakit sa kalikasan – Dapat nating alagaan ang ating kapaligiran at huwag abusuhin ang mga likas na yaman.
- Pagpapakumbaba at kabutihan – Ang tunay na kagandahan ay nasa kabutihang loob.
- Pag-iwas sa kasakiman – Ang mga sakim at mapag-abusong tao ay nawawalan ng biyaya.
- Pagpapahalaga sa kabutihang ibinibigay sa atin – Huwag abusuhin ang pagtitiwala at kabaitan ng iba.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa alamat.
- Sino si Maria Makiling at bakit siya itinuturing na tagapagbantay ng kalikasan?
- Paano ipinakita ni Maria ang kanyang kabutihan sa mga tao?
- Ano ang naging papel ni Ginoo sa kwento? Ano ang aral mula sa kanyang karanasan?
- Ano ang ginawa ng dalawang mangangalakal at ano ang naging bunga ng kanilang kasakiman?
- Bakit nawala si Maria sa paningin ng mga tao? Ano ang simbolo ng kanyang pagkawala?
B. Talasalitaan
Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod na salita batay sa pagkakagamit sa kwento. Gamitin sa sariling pangungusap.
- Diwata
- Busilak
- Panlilinlang
- Mapanlikha
- Sakim
C. Pagpapalalim: Pagsusuri at Pagpapahalaga
Panuto: Sagutin sa maikling talata (3–5 pangungusap).
- Ano ang kahalagahan ng kalikasan sa ating buhay ayon sa alamat?
- Paano mo maipapakita ang paggalang at pangangalaga sa kalikasan sa simpleng paraan bilang isang mag-aaral?
- Sa iyong palagay, bakit mahalaga ang katapatan at kabutihan ng loob, lalo na sa panahon ng sakuna?
D. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod na aktibidad:
- Pagpinta o Pag-guhit – Gumuhit ng larawan ni Maria Makiling habang ginagamot ang mga may sakit o namimigay ng prutas sa mga tao.
- Sulat-Liham – Sumulat ng liham kay Maria Makiling bilang pasasalamat sa kanyang pag-aalaga sa kalikasan.
- Dula-dulaan – Gumanap bilang isa sa mga tauhan sa alamat at itanghal ang bahagi ng kwento kung saan pinagtaksilan si Maria ng mga mangangalakal.
E. Gawain sa Pagkatuto (Pangkatang Talakayan)
Panuto: Sa pangkat ng 4–5 miyembro, talakayin ang sumusunod na tanong:
“Kung ikaw ay magiging tagapagbantay ng kalikasan tulad ni Maria Makiling, anong batas o hakbang ang ipapatupad mo upang mapanatili ang kalinisan at kaayusan sa inyong komunidad?”
Ibahagi ang inyong mga sagot sa klase sa pamamagitan ng isang poster presentation o simpleng ulat.
