Table of Contents
Panimula:
Noong unang panahon, sa bayan ng Paete sa Laguna, may isang lugar na napapalibutan ng malalawak na kagubatan at punô ng iba’t ibang punong namumunga. Isa sa mga pinakakakaibang puno roon ay ang lansones—isang punong may mala-gintong bunga ngunit hindi kinakain ng mga tao, sapagkat naniniwala silang ito ay may lason. Hanggang isang araw, may isang batang nagpakita ng katapatan na nagbago sa kapalaran ng prutas na ito.
Mga Tauhan:
- Lina – Isang batang tapat at maalaga.
- Aling Daria – Ina ni Lina, isang biyuda.
- Matandang Babae – Isang mahiwagang nilalang na nagbigay ng gantimpala.
- Mga Tagabaryo – Mga taong naniwala sa sabi-sabi tungkol sa lason ng lansones.
Buong Alamat ng Lansones – Prutas ng Katapatan:
Sa baryo ng Maibunga, sa paanan ng kabundukan ng Sierra Madre, ay naninirahan ang isang batang babae na ang pangalan ay Lina. Si Lina ay kilala sa kanilang lugar bilang masipag, mabait, at higit sa lahat, tapat—kahit gaano kaliit ang bagay, hindi niya ito itinatago kung hindi kanya. Siya ay nag-iisang anak ni Aling Daria, isang biyuda na nagtatanim ng gulay at prutas para mabuhay.
Malapit sa kanilang tahanan ay may isang matandang puno na may maliliit at bilugang prutas na kulay dilaw. Ayon sa mga matatanda sa baryo, ito raw ay lason. Kaya’t bawal itong hipuin, lalo na ang kainin. Pero lingid sa kaalaman ng marami, araw-araw itong inaakyat ni Lina—hindi para kainin, kundi upang linisin ang paligid ng puno, alisin ang mga tuyong dahon, at tiyaking hindi ito inaapakan ng hayop. Wala siyang balak kumain, kundi alagaan lamang ang prutas na tila hindi pinapansin ng iba.
Isang araw, habang si Lina ay naglilinis ng paligid ng punong iyon, may dumating na matandang babae. Siya ay payat, may mahabang puting buhok, at may dalang tungkod. Tinanong niya si Lina, “Iha, bakit mo inaalagaan ang punong ito gayong sabi ng lahat ay may lason ito?”
Sumagot si Lina, “Hindi po ako naniniwala agad sa sabi-sabi. Baka po kailangang alagaan lamang ito ng may malasakit upang maipakita ang tunay na halaga.”
Napangiti ang matanda at nagsabing, “Dahil sa iyong kabutihan at katapatan, malalaman mo ang lihim ng punong ito.”
Ipinag-utos ng matanda kay Lina na kumuha ng isang bunga at tikman ito. Dahan-dahan niya itong binuksan, at sa loob ay puting laman na mistulang kahel. Nang kanyang tikman, nagulat siya—ito’y matamis, makatas, at tila may kakaibang sarap. Laking tuwa ni Lina at dali-daling tumakbo pauwi upang ipatikim ito kay Aling Daria.
Kinabukasan, nang bumalik si Lina sa punong lansones upang pasalamatan ang matanda, wala na ito. Ngunit sa kanyang paanan ay may inukit na sulat sa kahoy: “Sa puso ng tapat, ang lason ay nagiging biyaya.”
Mula noon, kumalat ang balita sa buong baryo. Marami ang nagtangkang tikman ang bunga, at laking gulat nila na ito nga’y masarap at hindi nakalalason. Sa kalaunan, ang lansones ay naging isa sa pinakamamahal na prutas ng Laguna—hindi lamang dahil sa lasa, kundi sa kwento ng katapatan na nagbunsod sa pagtuklas nito.
Aral ng Alamat ng Lansones:
Ang alamat ng lansones ay nagtuturo sa atin ng kahalagahan ng katapatan at malasakit. Minsan, ang mga bagay na akala ng tao ay walang halaga ay maaaring may natatanging biyaya kung ito’y aalagaan at pahahalagahan. Huwag basta maniwala sa sabi-sabi; mahalaga ang sariling pag-unawa at malasakit.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa binasang alamat. Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel.
- Saan matatagpuan ang baryo ng Maibunga?
- Ano ang mga katangian ni Lina na hinangaan ng mga taga-baryo?
- Ano ang ginagawa ni Lina sa punong may bunga na sinasabing lason?
- Ano ang reaksyon ng matandang babae nang marinig ang sagot ni Lina?
- Ano ang ginawa ng matanda upang gantimpalaan si Lina?
- Ano ang natuklasan ni Lina nang tikman niya ang bunga ng puno?
- Ano ang mensaheng iniwan ng matanda sa puno?
- Paano nagbago ang pananaw ng mga taga-baryo tungkol sa puno at bunga nito?
- Bakit naging mahalaga ang lansones sa kanilang lugar?
- Ano ang aral na makukuha mula sa kwento?
B. Pagpapalalim ng Pag-unawa
Panuto: Sagutin ng buong pangungusap.
- Sa iyong palagay, tama bang maniwala agad sa sabi-sabi? Ipaliwanag.
- Ano ang kahalagahan ng pagiging tapat at may malasakit sa kapaligiran?
- Kung ikaw si Lina, gagawin mo rin ba ang ginawa niya sa puno? Bakit o bakit hindi?
- Ano ang kahulugan ng pahayag na: “Sa puso ng tapat, ang lason ay nagiging biyaya”?
C. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod na aktibidad at isagawa ito nang may pagkamalikhain.
1. Guhit-Larawan
Gumuhit ng eksena kung saan iniaalok ng matandang babae ang bunga ng lansones kay Lina. Isama ang caption na “Sa puso ng tapat, ang lason ay nagiging biyaya.”
2. Liham Pasasalamat
Isulat ang isang liham na tila isinulat ni Lina para sa matanda. Ipahayag ang kanyang pasasalamat at mga natutunan mula sa karanasang iyon.
3. Acrostic Poem ng “L-A-N-S-O-N-E-S”
Gumawa ng acrostic poem na nagpapakita ng mga positibong katangian ni Lina at aral ng alamat.
4. Komiks Strip
Gumuhit ng komiks na nagpapakita ng mga pangunahing pangyayari sa kwento mula sa pag-aalaga ni Lina sa puno hanggang sa pagkatuklas ng tunay na lasa ng bunga.
D. Pagtataya (Multiple Choice)
Panuto: Piliin ang tamang sagot. Isulat lamang ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
- Ano ang pangunahing tema ng kwento?
a. Katapangan sa pakikipaglaban
b. Katapatan at malasakit sa kapwa at kalikasan
c. Pakikinig sa utos ng matatanda
d. Pagkamahiyain ng bata - Bakit hindi kinain ng mga tao ang bunga ng puno?
a. Dahil hindi pa hinog
b. Dahil matigas ang balat
c. Dahil pinaniniwalaang ito ay may lason
d. Dahil walang may gusto - Ano ang natuklasan ni Lina tungkol sa bunga ng puno?
a. Walang laman sa loob
b. Maasim at mapait
c. Matamis at masarap kainin
d. Matigas at hindi makain - Ano ang gantimpala kay Lina sa kanyang kabutihan?
a. Bagong bahay
b. Bagong taniman
c. Karunungan sa pag-aalaga ng hayop
d. Karapatang matikman ang bunga ng lansones - Ano ang ibig sabihin ng mensahe sa puno: “Sa puso ng tapat, ang lason ay nagiging biyaya”?
a. Ang masama ay masama pa rin
b. Ang taong may malasakit ay binibiyayaan
c. Ang lason ay hindi nakamamatay
d. Masarap ang lason kung may puso
E. Pangkatang Talakayan
Paksa ng Talakayan:
“Bakit mahalaga ang pagiging tapat at hindi basta-basta naniniwala sa sabi-sabi?”
Gabay sa Talakayan:
- Pag-usapan sa grupo ang mga halimbawa ng maling akala na maaaring magdulot ng takot o pagkakamali.
- Magbigay ng mga paraan kung paano magiging tapat at responsable sa komunidad.
- Iugnay ang aral ng kwento sa pang-araw-araw na buhay ng mga bata, lalo na sa paaralan at bahay.
