Table of Contents
Panimula
Sa isang payak na baryo sa bayang luntian at tahimik, naninirahan si Aling Rosa at ang kanyang nag-iisang anak na si Pina. Bagamat mahal na mahal ni Aling Rosa ang kanyang anak, napapansin niya ang pagiging reklamadora, tamad, at mahilig magpalusot ni Pina. Sa tuwing siya’y inuutusan, palaging may dahilan ang bata upang umiwas sa gawaing bahay.
Mga Tauhan
- Pina – Isang batang babae na tamad at ayaw maghanap kapag inuutusan.
- Aling Rosa – Ang mapagmalasakit na ina ni Pina na nagturo sa anak ng kahalagahan ng pagsunod.
- Matandang Babae / Diwata – Isang mahiwagang nilalang na nagbibigay ng aral sa mga tamad at suwail.
Buod ng Alamat ng Pinya
Isang umaga, habang nagsasaing si Aling Rosa sa kusina, napansin niyang wala ang kanyang sandok. Tinawag niya si Pina na noon ay nakaupo lamang sa kanilang duyan habang naglalaro ng kanyang manika.
“Pina, anak,” tawag ng ina, “Pakihanap mo naman ang sandok. Kailangan ko iyon sa pagluluto.”
Napabuntong-hininga si Pina at tumayo sa kabagalan. Pumunta siya sa kusina, tumingin-tingin, ngunit sa kaunting paglinga lamang ay agad siyang bumalik sa ina.
“’Nay, wala po dito. Hindi ko po makita. Baka nawawala,” reklamo niya.
“Hanapin mong mabuti,” sagot ng ina. “Gamitin mo ang iyong mga mata. Nandiyan lang ‘yan.”
Ngunit sa halip na maghanap, naupo si Pina at muling nagbulong, “Sana po ay magkaroon na lang ako ng maraming mata para makita ko lahat!”
Sa pagkakataong iyon, isang matandang babaeng nakasuot ng kulay abong saya ang tahimik na lumilitaw mula sa likod ng puno sa likod-bahay. Siya ay isang diwata na tahimik na nagmamasid sa ugali ng mga tao sa baryo. Narinig niya ang daing ni Pina at ang paulit-ulit nitong katamaran sa mga araw na lumipas.
Gamit ang kanyang mahiwagang kapangyarihan, winika ng diwata:
“Kung iyon ang iyong hiling, dalaga—mabibigyan ka ng maraming mata. Ngunit ito’y magiging paalala ng katamaran mo.”
Sa isang iglap, nawala si Pina. Naguluhan si Aling Rosa nang hindi na niya makita ang anak. Buong araw siyang naghanap. Kinabukasan, pinuntahan niya ang mga kapitbahay, ang palengke, ang simbahan, at maging ang kagubatan sa likod ng baryo. Ngunit walang nakakita kay Pina.
Lumipas ang tatlong araw at sa kanyang pag-upo sa likod-bahay habang umiiyak, napansin ni Aling Rosa ang isang kakaibang halaman na tumubo sa malapit sa bintana ng kusina. Ang halamang ito ay may maliliit na prutas na may matitinik na balat, matamis na amoy, at kapansin-pansing maraming mata sa paligid ng balat nito.
Habang pinagmamasdan niya ito, nakatulog si Aling Rosa sa pagod. Sa kanyang panaginip, muling nagpakita ang matandang diwata at nagsabi:
“Ang anak mong si Pina ay naging bunga ng kanyang sariling kagustuhan. Pinagkalooban siya ng maraming mata, hindi upang tumingin, kundi upang maging paalala ng lahat ng kanyang nakaligtaang gawin. Ngayon, matuto sana ang lahat na ang katamaran ay may kapalit.”
Pagkagising ni Aling Rosa, nilapitan niya ang prutas. Inalagaan niya ito at tinawag na Pinya, bilang pag-alala sa anak niyang si Pina. Ibinahagi niya ang kuwento sa buong baryo, at mula noon, ang prutas ay tinawag nang pinya sa buong bayan.
Aral ng Alamat ng Pinya
- Mahalaga ang pagsunod at pagtulong sa mga magulang.
- Ang katamaran ay may kapalit.
- Maging maingat sa mga kahilingan, sapagkat maaari itong matupad sa paraang hindi mo inaasahan.
- Ang tunay na kagandahan ay nasusukat hindi sa itsura, kundi sa kilos at gawa.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga tanong base sa alamat. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.
- Sino si Pina at ano ang kanyang ugali?
- Ano ang iniuutos sa kanya ng kanyang ina?
- Ano ang naging tugon ni Pina sa utos ng kanyang ina?
- Sino ang matandang babaeng nagpakita sa kwento?
- Ano ang hiling ni Pina na narinig ng diwata?
- Ano ang nangyari kay Pina matapos siyang magreklamo at maghiling?
- Paano natuklasan ni Aling Rosa ang nangyari kay Pina?
- Bakit pinangalanan ni Aling Rosa ang prutas na “Pinya”?
- Ano ang layunin ng diwata sa pagbibigay ng kaparusahang ito?
- Ano ang aral na nais ipabatid ng alamat?
B. Pagpapalalim ng Pag-unawa
Panuto: Sagutin ng buong pangungusap.
- Kung ikaw si Pina, paano mo tutugunan ang utos ng iyong ina?
- Bakit mahalaga ang pagiging masipag sa tahanan at sa paaralan?
- Sa iyong palagay, tama ba ang ginawa ng diwata kay Pina? Ipaliwanag.
- Ano ang maaaring mangyari kung patuloy tayong magiging tamad sa ating mga tungkulin?
C. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod na aktibidad at ipasa ito sa guro.
1. Liham kay Pina
Isulat ang isang liham na para kay Pina. Payoan siya tungkol sa kahalagahan ng pagiging masipag at masunurin.
2. Guhit-Kuwento (Comic Strip)
Gumawa ng comic strip na nagpapakita ng mahahalagang pangyayari sa alamat. Siguraduhing malinaw ang pagkakasunod-sunod ng kwento.
3. Poster ng Aral
Gumuhit ng poster na may kasamang mensahe o aral mula sa kwento. Ipakita sa larawan ang pinya bilang simbolo ng aral.
4. Tula ng Katamaran at Sipag
Sumulat ng tula na may apat na saknong tungkol sa bunga ng pagiging tamad at gantimpala ng pagiging masipag.
D. Pagtataya (Multiple Choice)
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.
- Ano ang pangunahing dahilan kung bakit naging pinya si Pina?
a. Dahil nawalan siya ng manika
b. Dahil gusto niya ng maraming mata
c. Dahil matigas ang ulo niya
d. Dahil hindi niya nakita ang sandok - Ano ang ginawa ni Pina nang utusan ng kanyang ina?
a. Naghugas ng pinggan
b. Masigasig na naghanap ng sandok
c. Nagreklamo at hindi naghanap nang maayos
d. Umiyak sa duyan - Ano ang kahulugan ng maraming mata sa balat ng pinya?
a. Para ito sa kagandahan
b. Simbolo ng pagkamatsaga
c. Paalala ng katamaran ni Pina
d. Palamuti lamang sa prutas - Ano ang ginawa ni Aling Rosa nang mawala si Pina?
a. Natulog sa duyan
b. Naghanda ng pagkain
c. Naghanap sa iba’t ibang lugar
d. Nagalit sa diwata - Ano ang aral ng alamat ng pinya?
a. Laging magsaing tuwing umaga
b. Matutong sumunod at maging masipag
c. Maghiling ng maraming mata
d. Umiwas sa pagtulog sa duyan
E. Pangkatang Talakayan
Paksa ng Talakayan:
“Ano ang maaaring mangyari sa isang pamilya o komunidad kung ang mga tao ay puro reklamo at hindi nagtutulungan?”
Gabay sa Guro:
- Hatiin ang klase sa maliliit na grupo.
- Hikayatin ang mga mag-aaral na ibahagi ang kanilang karanasan sa bahay o paaralan kung saan naging mahalaga ang pagiging masipag.
- I-ugnay ang mga sagot sa aral ng alamat.
