Table of Contents
Panimula
Ang mga parabula ay kwentong may malalim na aral na hinango mula sa mga karanasang maaaring mangyari sa tunay na buhay. Sa simpleng paraan, naipapaliwanag nito ang mga mahahalagang asal at pagpapahalaga sa ating pagkatao. Sa kwentong ito, matutunghayan natin ang parabula ng isang guro at alagad—isang paalala kung paanong ang kababaang-loob at katapatan sa layunin ay higit na mahalaga kaysa sa papuri at pagmamataas.
Mga Tauhan
- Mang Elias – isang matandang mang-uukit na kilala sa kanyang galing, kababaang-loob, at pagtuturo.
- Tomas – batang alagad ni Mang Elias na unang masigasig ngunit kalauna’y naging mapagmalaki.
- Datu Ramon – pinuno ng bayan na naghahanap ng pinakamagaling na mang-uukit para sa estatwa ng kanyang ama.
- Mga tagabaryo – mga saksi sa sining ng dalawang magkaibang uri ng mang-uukit.
Buod ng Parabula: Ang Mabuting Mang-uukit at Mapagmalaking Alagad
Sa isang tahimik na baryo na nasa paanan ng kabundukan, naninirahan si Mang Elias, isang tanyag at iginagalang na mang-uukit. Ang kanyang mga likha ay hindi lamang magaganda kundi tila may kaluluwang nagkukuwento ng pagmamahal, sakripisyo, at pananampalataya. Bagama’t maraming nag-aalok sa kanya ng malalaking halaga upang ituro ang kanyang sining, pinipili niyang ibahagi ito sa mga karapat-dapat at tapat na tagapagmana ng kanyang galing.
Isang araw, lumapit sa kanya si Tomas, isang binatang puno ng pangarap. “Guro, nais kong matutong mag-ukit tulad ninyo,” ani Tomas. Sa puso ni Mang Elias, nakita niya ang tunay na pagnanais, kaya’t tinanggap niya ito at itinuring na sariling anak.
Sa loob ng maraming taon, buong tiyaga niyang itinuro kay Tomas ang lahat—kung paanong ang tamang pagpili ng kahoy ay kasinghalaga ng nililok, kung paanong bawat ukit ay dapat may kasamang damdamin, at kung paanong ang isang estatwa ay dapat may layunin, hindi lamang kagandahan.
Ngunit habang tumatagal, unti-unting nagbago si Tomas. Napansin ng mga tao sa palengke ang kanyang magagandang likha, at sa bawat papuri ay lalong lumalaki ang kanyang ulo.
“Mas maganda ang gawa ko kaysa sa kay Mang Elias!” sigaw niya minsan sa gitna ng palengke.
May ilang tagabaryo na nagtangkang magpayo sa kanya, ngunit naging bingi si Tomas sa kababaang-loob. Nang mabalitaan ni Mang Elias ang asal ng dating alagad, tumango lamang ito at patuloy na nag-ukit.
“Ang sining,” aniya, “ay hindi dapat ginagamit upang ipagmalaki, kundi upang maglingkod.”
Isang araw, ipinatawag ni Datu Ramon ang dalawang mag-uukit. Nais niyang ipagawa ang estatwa ng kanyang yumaong ama na siyang minahal ng buong bayan. Ang pinakamagandang likha ay itatayo sa gitna ng palasyo bilang alaala ng pamumuno nito. Agad na tinanggap ni Tomas ang hamon. Gumamit siya ng pinakamagagandang materyales—mahogany mula sa kabisayaan, mga palamuting ginto, at batong hiyas. Ang kanyang likha ay kumikislap sa ilaw at puno ng detalye.
Samantala, si Mang Elias ay tahimik lamang sa kanyang kubo. Pumili siya ng simpleng kahoy na matagal na niyang iniingatan. Habang inukit niya ito, bawat galaw ay puno ng pagninilay, bawat linya ay sinamahan ng dasal, at bawat kurba ay may damdaming nagmumula sa puso. Hindi ito magarbo, ngunit may mainit na damdaming dumadaloy sa kanyang likha.
Dumating ang araw ng paghuhusga. Inilapag sa harap ng datu ang dalawang estatwa. Ang kay Tomas ay kagila-gilalas—kumikinang, matayog, at perpektong porma. Ngunit nang hawakan ito ng datu, tila wala itong kaluluwa. Paglapit niya sa kay Mang Elias, nanlumo siya sa payak nitong anyo. Ngunit sa kanyang paghawak dito, isang matinding damdamin ang bumalot sa kanya. Napaluha ang datu.
“Ang estatwang ito,” wika niya, “ay tila buhay. Hindi ito makintab, ngunit ang damdamin ay totoo. Ito ang tunay na alaala ng aking ama.”
Nahihiyang lumapit si Tomas. “Patawad, Guro,” aniya. “Ngayon ko lamang naunawaan. Ang sining ay hindi para sa sarili kundi para sa kapwa. Hindi ito paligsahan kundi paglilingkod.”
Ngumiti si Mang Elias at tinapik ang balikat ni Tomas. “Ang tunay na ginto ay hindi ang kumikislap, kundi ang damdaming inilalagak sa ginagawa.”
Aral ng Parabula
Ang parabula ay nagtuturo na ang tunay na kagalingan ay hindi nasusukat sa panlabas na kinang o papuri ng iba. Ang sining, at anumang gawain, ay dapat magmula sa tapat na hangarin. Ang kababaang-loob, pasensya, at katapatan sa layunin ay mas mahalaga kaysa sa paghahangad ng sariling karangalan.
Pagsasanay o Aktibidad (Optional for Teachers)
A. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa parabula.
- Sino si Mang Elias at bakit siya iginagalang sa kanilang baryo?
- Ano ang ipinakita ni Tomas noong una siyang lumapit kay Mang Elias?
- Anong pagbabago ang napansin kay Tomas habang tumatagal?
- Ano ang layunin ni Datu Ramon sa pagpapatawag sa dalawang mag-uukit?
- Ano ang pagkakaiba ng likha ni Tomas sa likha ni Mang Elias?
- Bakit pinili ng datu ang gawa ni Mang Elias?
- Ano ang natutunan ni Tomas sa dulo ng parabula?
B. Pagpapalalim ng Pag-unawa
Panuto: Sagutin nang may paliwanag.
- Bakit hindi sapat ang kagandahan ng panlabas na anyo sa isang likha?
- Ano ang ibig sabihin ng “Ang sining ay hindi dapat ginagamit upang ipagmalaki, kundi upang maglingkod”?
- Sa iyong palagay, ano ang mas mahalaga: talento o kababaang-loob? Ipaliwanag.
- Paano mo maihahalintulad ang parabula sa totoong buhay ng mga artista, guro, o manggagawa?
C. Malikhaing Gawain
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod at isagawa.
1. Liham ng Pagsisisi
Gumawa ng liham na tila isinulat ni Tomas para kay Mang Elias, ipinapahayag ang kanyang paghingi ng tawad at ang mga aral na natutunan niya.
2. Poster o Drawing
Gumuhit ng dalawang estatwa: isa na makintab ngunit walang damdamin, at isa na payak ngunit may buhay at sinseridad. Ipakita sa larawan ang simbolismo ng dalawang magkaibang pananaw sa sining.
3. Maikling Dula
Gumawa ng maikling dula tungkol sa tagpo ng paghuhusga ni Datu Ramon sa dalawang estatwa. Bigyang-diin ang damdaming nagmumula sa sining at ang kababaang-loob.
4. Tula ng Sining
Gumawa ng apat na saknong na tula tungkol sa tunay na kahulugan ng sining. Isama ang damdamin, layunin, at kababaang-loob bilang tema.
D. Pagtataya (Multiple Choice)
Panuto: Piliin ang tamang sagot.
- Ano ang pangunahing tema ng parabula?
a. Paligsahan sa pag-uukit
b. Pagiging tanyag sa sining
c. Kababaang-loob at tunay na layunin ng sining
d. Paggamit ng mamahaling materyales - Ano ang nagbago kay Tomas habang tumatagal?
a. Mas naging masipag
b. Lumalim ang kanyang pananampalataya
c. Naging mapagmataas dahil sa papuri
d. Tumigil sa pag-uukit - Ano ang reaksyon ni Datu Ramon sa estatwa ni Mang Elias?
a. Walang naramdaman
b. Napaluha dahil sa damdamin ng estatwa
c. Natuwa sa kinang nito
d. Pinili ang gawa ni Tomas - Ano ang ginamit ni Tomas sa kanyang likha?
a. Lumang kahoy at simpleng materyales
b. Mga palamuting ginto at mahogany
c. Puno ng saging
d. Uling at lupa - Ayon kay Mang Elias, ano ang tunay na ginto?
a. Yaman ng palasyo
b. Kumukislap na bagay
c. Damdaming inilalagak sa ginagawa
d. Pagkakakitaan ng sining
E. Pangkatang Talakayan
Panuto: Pag-usapan sa maliit na grupo ang sumusunod:
Paksa:
“Ano ang mas mahalaga sa isang tagalikha o artist—galing o puso? Ipaliwanag.”
Gabay sa Talakayan:
- Magbigay ng mga halimbawa mula sa tunay na buhay (tulad ng mga pintor, manunulat, guro, at manggagamot)
- Iugnay sa kwento ni Tomas at Mang Elias
- Hikayatin ang lahat ng miyembro ng grupo na magpahayag ng opinyon
